اختلاف خلق

   بعضی اشخاص كه قضایای زندگی و روابط را سطحی می‌نگرند مسبب جنگ‌های مذاهب بوده‌اند.

   ببین جانم: فرض كنیم هزار مسیحی با هزار مسلمان ـ تحت عنوان دفاع از مذهب خود می‌جنگند! اگر اینها از یك مذهب واحد دفاع می‌كنند، جنگ و اختلافشان بی‌معنا است. زمانی اختلاف و جنگ و خصومت آنها مورد دارد كه بر سر دو چیز متضاد و متفاوت می‌جنگند.

   در این صورت لااقل یكی از آن دو چیزی كه به نام مذهب وسیله و بهانهٔ جنگ آنها شده است، مذهب به معنای واقعی نیست!

   پس آیا درك می‌كنی كه مذاهب در معنای جوهر و حقیقت مذهب با هم اختلاف و جنگ ندارند؟! انسان‌های هویت فكری تضاد و اختلاف و خصومت خود را به گردن همه چیز می‌اندازند جز به گردن «خود» یا «هویت»! این بدان علت است كه از بررسی و شناخت ماهیت «خود» طفره بروند. ما اشتباه می‌كنیم كه می‌گوییم میل خودشناسی داریم. شناخت «خود»  برای ما فوق‌العاده دلهره‌آور است. شناخت «خود» برابر است با زوال آن. و ما از زوال «خود» همانقدر وحشت داریم كه از عدم، كه از مرگ و نیستی! (مولوی همین معنا را با عبارتی دیگر می‌گوید)

   به چگونگی سعادتمند شدن، خوشبختی و شادمانی میندیش. اولاً نفس همین اندیشه حكایت بر آن می‌كند كه خودت؛ ذهن خودت از قبل ناخوشبختی و ناشادی را وارد هستی ذهنی تو كرده است.

   اكنون در این زمینه كار تو چیست؟! می‌خواهی خوشبختی را حاصل كنی، یا می‌خواهی ناخوشبختی را از بین ببری؟! اگر می‌خواهی خوشبختی، یعنی چیزی را كه هم‌اكنون نداری حاصل كنی، در طلب سرآبی!

   و اگر می‌خواهی ناخوشبختی را زایل نمایی ـ بدون اندیشهٔ خوشبختی ـ با كمال شگفتی می‌بینی از بین رفته، زایل گشته. (زیرا یكی از دو شیشه شكسته ـ و بنابراین شیشه دیگر نیز محو شده است!)